Joods-Christelijke Dialoog

Deze bijdrage van Lukas de Groote verscheen eerder in Stethoscoop op Genesis, uitgegeven door de stichting Amphora Books, 2010.

Labans zoeken.

De NBV vertaalt deze verzen zo:
Waarom heb je mijn goden gestolen?
Laban ging de tent van Jakob binnen, en ook de tent van Lea en die van de twee slavinnen, maar hij vond de beeldjes nergens. Nadat hij de tent van Lea had verlaten, ging hij die van Rachel binnen.

De Herziene Naardense Bijbel heeft:
Waarom heb je mijn goden gestolen?!
Laban komt binnen in de tent van Jakob, in de tent van Lea en in de tent van de twee dienstmaagden-, maar heeft niets gevonden; hij gaat de tent van Lea uit en komt de tent van Rachel binnen.

Buiten medeweten van haar man Jakob, heeft Rachel de afgodsbeeldjes (waarschijnlijk waren het beeldjes om de voorouders te vereren) van haar vader gestolen. Een vrome Joodse uitleg is dat zij wilde verhinderen dat haar vader afgoderij pleegde met deze beeldjes. Een minder vrome uitleg is, dat zij meende dat van deze beeldjes een beschermende werking zou uitgaan, en door ze te stelen zou zij in een vreemd land toch een band met haar voorouders houden.
Hoe het ook zij, Laban ontdekt dat ze gestolen zijn, en hij veronderstelt dat iemand van Jakobs familie dit gedaan heeft. De hoofverdachte is natuurlijk Jakob. Dus de eerste tent die hij doorzoekt is die van zijn schoonzoon. Dat hij Jakobs tent weer uitgaat nadat hij ze daar niet gevonden heeft, is vanzelfsprekend en hoeft niet vermeld te worden. Ook het naar buiten gaan uit Lea’s tent, die hij als twee verdachte op zijn lijst heeft, wordt niet vermeld, evenals het uitgaan bij de bijvrouwen van Jakob vandaan.
Maar opvallend genoeg wordt dan opeens verteld dat hij Lea’s tent uitging! Het –opnieuw- binnengaan van Lea’s tent wordt ons ook niet meegedeeld, maar we zien in dit verhaal dat enkele bewegingen van Laban als vanzelfsprekend worden aangenomen, zonder dat ze met zoveel woorden gezegd worden.
De grote vraag is wel: Waarom is Laban, voordat hij de tent van Rachel ging onderzoeken, voor de tweede keer de tent van Lea binnengegaan?

Mijn suggestie is dat Laban dit niet op eigen initiatief deed, maar dat Lea met argusogen haar vader gevolgd heeft op zijn zoektocht. En dat zij, op het moment dat haar vader op het punt stond de tent van Rachel binnen te gaan, hem verzocht opnieuw bij haar binnen te komen.
Lea, met haar bijzondere ogen, moet geweten hebben dat Rachel de dievegge was, en zij wist ook dat haar vader de beeldjes bij Rachel zou vinden. En ook heeft zij Jakobs uitspraak gehoord dat bij wie de beeldjes gevonden zouden worden, zou moeten sterven. Om dit te voorkomen zal zij haar vader onder druk gezet hebben met het dreigement alles openbaar te maken van de incest die hij met Rachel gepleegd had. Vandaar dat Laban daarna als een blinde in de tent van Rachel aan het zoeken gaat, maar, heel welbewust, zijn beeldjes niet vindt.